Non-HDL als nieuwe gerapporteerde parameter

De NHG-standaard 2019 is herzien. Aanleiding was het verschijnen van de nieuwe richtlijn van de European Society of Cardiology. De belangrijkste vernieuwing is een nieuwe SCORE-tabel op basis van cardiovasculaire mortaliteit en morbiditeit. Zorgverleners werken met leeftijdsafhankelijke risicodrempels, geschat op basis van het non-HDL-cholesterol en niet meer op basis van de totaalcholesterol/HDL-cholesterolratio. Reden ook dat SALT de non-HDL al een tijdje rapporteert.

Wat is non-HDL-cholesterol?
Non-HDL-cholesterol is een belangrijke maatstaf voor het beoordelen van het risico op hart- en vaatziekten. Het omvat alle soorten cholesterol in het bloed, behalve HDL-cholesterol (het ‘goede’ cholesterol). Dit betekent dat non-HDL-cholesterol met name LDL-cholesterol (het ‘slechte’ cholesterol) en andere schadelijke vetdeeltjes omvat, zoals VLDL (very low-density lipoprotein) en lipoproteïne(a).

Waarom is non-HDL belangrijk?
Artsen beschouwen non-HDL-cholesterol als een additionele marker voor risico-inschatting op hart- en vaatziekte, omdat het meerdere typen atherogene lipoproteïnen meet. Deze deeltjes kunnen bijdragen aan de vorming van plaque in de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose, hartaanvallen en beroertes. Studies tonen aan dat non-HDL-cholesterol een betere voorspeller kan zijn van cardiovasculair risico dan LDL-cholesterol alleen.

Hoe wordt non-HDL berekend?
Zorgverleners berekenen non-HDL-cholesterol eenvoudig door het HDL-cholesterol af te trekken van het totale cholesterol: Non-HDL-cholesterol = Totaal cholesterol − HDL-cholesterol. SALT rapporteert een non-HDL-waarde zowel bij een gerichte aanvraag van non-HDL als bij een aanvraag van totaal cholesterol in combinatie met HDL-cholesterol.

Hoe kun je non-HDL verbeteren?
Je kunt het non-HDL-cholesterol verbeteren door:

1. Leefstijlveranderingen:
   • Gezonde voeding (bijvoorbeeld minder verzadigde vetten, transvetten vermijden).
   • Regelmatige lichaamsbeweging.
   • Afvallen indien nodig.
2. Medicatie:
   • Cholesterolverlagende medicijnen, zoals statines of PCSK9-remmers, kunnen worden voorgeschreven als leefstijlveranderingen niet voldoende effect hebben.

 Streefwaarden cholesterol

• Streef naar een LDL-cholesterol < 1,8 mmol/L bij patiënten ≤ 70 jaar met doorgemaakte hart- en vaatziekten.
• Streef naar een LDL-cholesterol < 2,6 mmol/L bij:
  • overige patiënten ≤ 70 jaar met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
  • vitale ouderen zonder doorgemaakte hart- en vaatziekten.
  • vitale ouderen met doorgemaakte hart- en vaatziekten. Overweeg een lagere streefwaarde als de patiënt de medicatie goed verdraagt en als zich herhaaldelijk nieuwe uitingen van hart- en vaatziekten voordoen, ondanks een LDL-cholesterol < 2,6 mmol/L.
  • Gebruik de streefwaarden met enige nuance: accepteer soms een waarde die net boven de streefwaarde ligt.
• De leeftijdsgrens ≤ 70 jaar is geen absolute grens. Kwetsbaarheid of vitaliteit is niet altijd gebonden aan de leeftijd van de patiënt.
• Start niet met lipidenverlagende medicatie bij kwetsbare ouderen zonder hart- en vaatziekten.