Let op extra kaliumcontrole bij trimetropim/cotrimoxazol in combinatie met RAS-remmer of bij kaliumsparende diuretica
In juni 2025 is een beperkte herziening van de NHG-Standaard Urineweginfecties (UWI) gepubliceerd (NHG).
Deze herziening is vooral ingegeven door het (her)intreden van het antibioticum pivmecillinam op de Nederlandse markt en het opvangen van nieuw bewijs of aandachtspunten rond bijwerkingen en risicocontroles.
Binnen de NHG-standaard uwi is de uitbreiding van de kaliumcontrole ook nieuw en neemt een belangrijk veiligheidsaspect mee in het beleid, vooral bij kwetsbare medicijncombinaties.
Controleer de kaliumconcentratie bij trimethoprim (als profylaxe of als zevendaagse kuur) en cotrimoxazol in combinatie met RAS-remmers of kaliumsparende diuretica, en niet alleen in combinatie met spironolacton.
In onderstaand overzicht de belangrijkste wijzigingen (alleen wat nieuw of aangepast is, niet de volledige standaard).
Belangrijkste wijzigingen in de herziening UWI
| Onderwerp | Wijziging / toevoeging | Toelichting / relevantie |
| Pivmecillinam | Advies om terughoudend te zijn met voorschrijven bij cystitis bij gezonde, niet-zwangere vrouwen. | Omdat pivmecillinam opnieuw op de Nederlandse markt is verschenen, is onderzocht of het voordeliger is. Conclusie: het biedt geen duidelijke voordelen ten opzichte van de reeds gebruikte antibiotica in het stappenplan, dus voorzichtigheid is geboden. (NHG) |
| Geen aanbeveling van pivmecillinam als profylaxe of bij risicogroepen. | In risicogroepen of bij recidiverende infecties blijft het gebruik van pivmecillinam af te raden. (NHG) | |
| Ketaminegebruik & urologische complicaties | Toevoeging van advies om bij onverklaarde, therapieresistente of recidiverende urologische klachten (zoals dysurie) alert te zijn op ketaminegebruik. | Deze toevoeging betreft achtergrondinformatie: vooral bij jongvolwassenen moet gebruik van ketamine als mogelijke oorzaak worden overwogen. (NHG Richtlijnen) |
| Nitrofurantoïne – profylactische dosering | Standaardprofylaxe met nitrofurantoïne is nu 50 mg per dag of postcoïtum, in plaats van optie tussen 50 of 100 mg per dag/postcoïtum. | Omdat de effectiviteit van beide doseringen vergelijkbaar is, maar hoger risico op bijwerkingen bij 100 mg, is gekozen voor de lagere dosering als standaard. (NHG) |
| Kaliumcontrole bij trimethoprim / cotrimoxazol | Uitbreiding van de indicatie voor kaliumcontrole: niet enkel bij gebruik van spironolacton, maar ook bij cotrimoxazol of trimethoprim in combinatie met RAS-remmers of andere kaliumsparende diuretica. | Deze wijziging is ingegeven door het verhoogde risico op hyperkaliëmie bij combinaties met kaliumsparende middelen. (NHG) |
| Algemene / achtergrondinformatie | Informatie over urologische complicaties van ketaminegebruik is toegevoegd. | Zie hierboven. (NHG) |
| Karakter van herziening | Beklemtoning dat dit slechts een beperkte herziening is, met meer uitgebreide herziening op termijn gepland. | De wijzigingen zijn geen radicale hervormingen, maar verfijningen. (NHG) |