De waarde van de biomarker NT-proBNP voor mensen met diabetes type 2 en onbegrepen dyspnoe.

Hartfalen algemeen
Hartfalen is een aandoening met een grote ziektelast, verloren kwaliteit van leven en hoge mortaliteit. Symptomen van chronisch hartfalen kunnen aspecifiek zijn,  zoals vermoeidheid en kortademigheid.  Volgens een Engelse studie wordt 80% van de hartfalenpatiënten helaas pas na een acute ziekenhuisopname gediagnosticeerd, ondanks dat sommige patiënten tot 5 jaar voor de diagnose al symptomen hebben. 1

Denk aan hartfalen bij:

  • aspecifieke klachten, zoals kortademigheid, verminderd inspanningsvermogen, moeheid
  • risicofactoren voor hartfalen, zoals hogere leeftijd of een doorgemaakt myocardinfarct2

Diagnostiek van hartfalen:
Verschillende onderzoeken hebben de significante rol van de biomarker NT-proBNP bij hartfalen aangetoond, van diagnose tot monitoring,. Daarom bevelen nationale (NHG richtlijn3, afbeelding) en internationale richtlijnen het gebruik van deze biomarker bij een verdenking op hartfalen aan.

Diabetes en (niet-ontdekt) hartfalen: komt vaker voor dan u denkt!
Hartfalen is een van de meest voorkomende comorbiditeiten bij patiënten met diabetes type 2. 4

De Hartstichting schat het aantal mensen met onbekend hartfalen op meer dan 240.000, terwijl er ook zo’n 240.000 mensen met bekend hartfalen zijn5. Uit onderzoek is gebleken dat niet-ontdekt hartfalen dus regelmatig voorkomt in de huisartspraktijk6. Een studie uit Zeeland heeft aangetoond dat 28% van de 581 patiënten met type 2 diabetes onontdekt hartfalen had7. Het is daarom van belang om bij patiënten met diabetes type 2 voldoende oog te hebben voor mogelijke ‘signs’ en ‘symptoms’ van hartfalen en tijdig een diagnose en behandeltraject te starten.

Veel patiënten hebben al lang voordat ze gediagnosticeerd worden klachten die duiden op hartfalen, maar vaak worden die klachten dus aan andere oorzaken of bestaande comorbiditeiten gewijd8. Diabetesverpleegkundigen, POH en huisartsen dienen dus vaker aan hartfalen te denken.

De ontwikkeling van HF bij T2D-patiënten gaat gepaard met een 4- tot 8-voudig verhoogd risico op overlijden in vergelijking met diabetespatiënten zonder HF 9 10 11. Waarden van >125 pg/mL (bij NT-proBNP) zijn een indicatie voor een hoog risico op HF bij T2D patiënten. Vroegtijdige opsporing kan leiden tot vroegere behandelingen, en daardoor meer dan de helft van de ziekenhuisopnames en sterfgevallen voorkómen 12. Het beoordelen van het risico van HF bij T2DM-patiënten is niet alleen waardevol voor het identificeren van een hoog-risico subgroep en de start van een cardioprotectieve behandeling, maar evenzeer voor het definiëren van laag-risico subpopulaties.

Samenvattend

  • HF is vaak onontdekt bij type 2 diabeten.
  • NT-proBNP wordt erkend als gouden standaard biomarker bij HF
  • met meer dan 15 jaar klinisch bewijs en bewezen klinisch gebruik
  • NT-proBNP ondersteunt de klinische besluitvorming in elke fase van de zorg in HF
  • opgenomen in belangrijke internationale HF richtlijnen (ESC, ACC/AHA/HFSA)
  • meer dan 1600 publicaties over NT-proBNP in HF in de afgelopen vijf jaar

Referenties:

1Bottle A, Kim D, Aylin P, Cowie MR, Majeed A, Hayhoe B. Routes to diagnosis of heart failure: observational study using linked data in England. Heart. 2018 Apr;104(7):600-605. doi: 10.1136/heartjnl-2017-312183. Epub 2017 Oct 5. PMID: 28982720.

2 3 https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/hartfalen (geraadpleegd op 5-10-2022)

4 Shah, A. D., Langenberg, C., Rapsomaniki, E., Denaxas, S., Pujades-Rodriguez, M., Gale, C. P., … & Hemingway, H. (2015). Type 2 diabetes and incidence of cardiovascular diseases: a cohort study in 1· 9 million people. The lancet Diabetes & endocrinology, 3(2), 105-113.

5 https://www.hartstichting.nl/nieuws/bijna-half-miljoen-mensen-lijden-aan-hartfalen?utm_source=linkedin&utm_medium=social&utm_campaign=hs-retainer-sep&utm_content=regionaleaanpakhartfalen (verkregen op 4-10-2022)

6  van Riet, E., & Rutten, F. (2017). Vroegdetectie en tijdige behandeling van hartfalen zijn zinvol. Huisarts en wetenschap, 60(5), 217-219.

7 Boonman-de Winter, L. J. M., Rutten, F. H., Cramer, M. J. M., Landman, M. J., Liem, A. H., Rutten, G. E. H. M., & Hoes, A. W. (2012). High prevalence of previously unknown heart failure and left ventricular dysfunction in patients with type 2 diabetes. Diabetologia, 55(8), 2154-2162.

8 Bottle A, Kim D, Aylin P, et alRoutes to diagnosis of heart failure: observational study using linked data in EnglandHeart 2018;104:600-605

9 Ponikowski et al. (2016). Eur J Heart Fail. 18(8):891–975

10 Rutten et al. https://ipccs.org/2017/12/10/epccs-practical-guidance-on-heart-failurediagnosis-and-management-in-primary-care/[Accessed on January 2018, 23rd]

11 Taylor et al. (2017). Br J Gen Pract. 2017 Feb; 67(655): e94–e102

12 Huelsmann, M. et al. (2013). PONTIAC (NT-proBNP Selected PreventiOn of cardiac events in a populaTion of dIabetic patients without A history of Cardiac disease) A Prospective Randomized Controlled Trial. Journal of the American College of Cardiology, 62(15), 1365-1372.